18 juli 2013 – Het gewone ongewoon
Als je iets voor het eerst ziet, is het gewone ongewoon. En hoe voordehandliggend dat ook klinkt, dat is toch het bijzondere in dit schilderij van Wim Biewenga.
Dat zeg ik na enkele maanden mijn woonkamer met dit werk gedeeld te hebben. Zodra ik dit werk zag (op de beursstand van Jan van Hoof tijdens de KunstRAI), werd ik getroffen. Strak, klassiek, gevoel van ontsnapping aan het onontkoombare, met nog de geur van verse verf. De aanbevelingen van Blikvangen (museaal!) loodsten me overtuigend door de transactie van belofte en schuld.
Waarom? Zoals te zien is het een abstract schilderij. Wit met een opvallende zwarte balk bovenin, en een soortgelijk herhaald patroon van lichtgeel onderaan. Maar het wit is niet echt wit, en het geel niet egaal geel, maar een beetje smoezelig. Het geel is geen hardgeel, maar van zonovergoten koren. En de lijnen zijn ook niet strak, maar een beetje bibberig. Net genoeg bibberig om niet streng te zijn. Het is geen keurslijf. Maar wel strak geschilderd. Geen dikke klodders olieverf, maar hier en daar een veegje met een grote kwast. Het meesterschap zit ‘m in het hier en daar. Het ogenschijnlijk achteloze. Hier is niet op gezwoegd, het werk is vanzelfsprekend zoals het is. En in de hoeken is het werk lekker groezelig, alsof kindervingertjes het daar hebben vastgehouden toen opa even weg was.
Het straalt evenveel plezier uit, en kalmte en abstractie, als een fuga van Bach. Nou ja, fuga. Een luitsuite, want zo zwaar is het niet. Het werk heeft geen enkele pretentie. Het is precies wat het is: een wit schilderij met een zwarte balk en gele balken onderaan, maar zo dat je kijkt en blijft kijken omdat je iets blijft zien. Iets wisselends. Dat wordt nog versterkt bij een lage avondzon. Dan speelt de in stilte flakkerende schaduw van bladeren op het doek. Leven op leven. Licht op licht.
Jaren geleden maakte ik kennis met het werk van Biewenga in de vorm van het plankje Wandertrieb (dat onderaan dit artikel is afgebeeld). In een aan Wim Biewenga gewijde publicatie Over een weg, wordt gesteld dat tussen deze werken in sprake is van een stijlbreuk. Dat zie ik niet zo. Er is sprake van abstrahering van de weg, een weg. Bijna letterlijk: de weg die op het plankje Wandertrieb (2000) nog zwart meandert als verlokkende bedreiging, is in Zonder titel van 2012 een teken geworden. Dit is de weg. Take it or leave it. En ook het plankje was lekker groezelig als een slabbetje, en beperkt in kleuren. Alleen het wuivende handje is weg. Maar de humor is gebleven. In de volstrekte afwezigheid van pretentie.
Wim Biewenga. Aangename kennismaking.
Mart van Ineveld