SCHILDERIJEN MET EEN EIGEN WAARHEID
Wanneer de kunstenaar in zijn werk elke verwijzing naar de werkelijkheid weg schildert, zal de kijker ernaar ook dit verband moeten wegnemen. Eigenlijk het verstand op nul zetten, maar de blik niet op oneindig. Want het vergt de nodige aandacht een abstract schilderij niet als werkelijkheid te beschouwen. Het beeld heeft geen relatie met de realiteit, maar is op zichzelf wel het gegeven dat waarheid is. Dus ik blijf even langer staan voordat ik naar een andere compositie loop of mijn rug naar dit kabinet keer om een volgend te betreden. Dit werk, dat in serie de vrolijke titel “langs berg en dal klinkt hoorngeschal” heeft gekregen, heeft een meer serieuze lading dan deze vlag doet vermoeden.
In het werk van Wim Biewenga ontbreekt de samenhang van geschilderd beeld en tastbare omgeving. Wat ik zie heb ik niet eerder gezien. Het komt me niet bekend voor. Onder meer in de kunstwerken van hem die zijn gehangen in Museum Belvédère rest enkel ruimte en ritme, door kleuren, lijnen en abstract geometrische vormen samengesteld. Mijn blik denkt wel het beeld te kunnen plaatsen in de werkelijkheid. Mijn ogen zoeken wel verbanden en relaties met en in de realiteit. Maar dat is geforceerd en niet zo bedoeld. Ik wil dat, dat mag. Maar het is niet strikt noodzakelijk in de gepenseelde situatie een verbinding te leggen met een bestaand beeld.
Feitelijk heeft het werk van Biewenga geen omschrijving nodig. Het spreekt voor zich en elke beschrijving werkt minder krachtig dan het beeld is. Een beschouwing zonder woorden. Gewoon kijken zonder meer. Aanschouwen hoe de vlakken over de drager bewegen. Want ritmisch dansen de vormen tussen de kaders. Houden stil om even te attenderen op de voorstelling.
De vlakken zijn niet lukraak neer gezet, maar doordacht en zorgvuldig geplaatst. Iedere compositie is een experiment, een spel om tot de meest sprekende verhouding van kleur, lijn en vlak te komen. Een zoektocht waarin wordt geschoven, geschuurd en geschaafd om tot het juiste bouwwerk in beeld te komen. Een harmonieuze indeling die voor het oog eenvoudig van opzet is. Wanneer de lijnen recht zijn en de vlakken egaal gekleurd is de vorm te doorgronden. Maar wanneer vlakken vlekken worden en als wolken door de ruimte zweven lijkt het spel op de loop te gaan met de speler. Het beeld stijgt boven de gedachte uit en schijnt minder in balans te zijn.
Ook zijn enkele collage achtige installaties opgehangen. Uit de realiteit zijn details genomen om buiten de werkelijkheid deze waarheid te maken. Speelse objecten die uit het vlak de derde dimensie opzoeken.
Het palet van Biewenga kent fletse kleuren. De tinten staan niet uitgesproken op de witte achtergrond. Zo zoals zijn werkelijkheid ook niet afgetekend van uitdrukking is. Het blijft allemaal wat ontspannen zonder opgewonden te raken. Wel kijk ik gespannen naar deze taferelen om te zien welke drift er achter zit. Welke hartstocht heeft de kunstenaar ertoe gebracht deze indrukken op deze manier te formuleren en te verbeelden. Het is niet meteen zichtbaar wanneer ik alsmaar probeer de realiteit erin te duiden. Zonder rede. Met slechts een onbegrensde blik om uit de behoefte van de voorstelling te komen. Wat ik zie dat is het, ik moet me overgeven. Vertrouwen hebben op de waarheid, de hele waarheid en niets dan de waarheid van Wim Biewenga, Zolang ik dat niet kan opbrengen blijft zijn werk een mysterie. Haak ik vroegtijdig af dan zal zijn schoonheid voor mij nooit zichtbaar zijn. Dus neem ik het verband naar de werkelijkheid voor mezelf weg en stap in de realiteit van Biewenga. Mijn verstand op nul, maar de blik scherp en verscherpt. Het werk is doordringend en indringend. Het houdt de aandacht, want de onwerkelijke werkelijkheid wil gepeild en ontrafeld worden.
“Langs berg en dal”, werken van Wim Biewenga bij Museum Belvédère, Oranje Nassaulaan 12 in Heerenveen – Oranjewoud. Tot en met 22 september.
AUGUSTUS 23, 2019
Uit Kunststukjes, blog. Jurjen K. van der Hoek